ابن ابی‌جراده ابوغانم محمد بن هبةالله قاضیآلِ ابی‌جَراده، خاندانی علمی و سیاسی از سده ۱-۷ق/۷-۱۳م در عراق و حلب می‌باشد. یکی از شخصیت‌های این خاندان، ابوغانم محمد بن هبةالله می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیابوغانم محمد بن هبةالله (۴۴۶-۵۱۸ق/۱۰۵۴-۱۱۲۴م)، قاضی، فقیه و محدّث. از پدر و دیگر عالمان دانش آموخت پس از مرگ پدر (۴۸۸ق/۱۰۹۵م) در حکومت تاج‌الدین دبیس عهده‌دار مقام قضاوت و امامت جمعه در مسجد جامع شهر حلب گردید. هنگامی که حاکمانِ مصری، حلب را از زیر سلطه خلفای عباسی بیرون آوردند و ملک رضوان را عزل کردند، ابوغانم نیز برکنار شد و در ۴۹۰ق/۱۰۹۷م قاضی زوزنیِ ایرانی به جای وی به قضاوت گمارده شد، اما پس از چندی ملک رضوان قدرت را به دست گرفت و خطبه به نام خلیفه بغداد خواند و بار دیگر ابوغانم را به مقام قضاوت بازگرداند. در ۴۹۶ق/۱۱۰۳م به فرمان خلیفه المستظهر‌بالله عباسی از سوی علی بن دامغانی قاضیِ بغداد نیز به قضاوت و دیگر کارهای شرعی گماشته شد. او در حالی که شهر حلب در محاصره صلیبیان بود درگذشت. ۲ - پانویس
۳ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «آل ابی‌جراده»، ج۱، ص ۳۵۰. |